اصم هبح يدادادخ رتكد اب وگتفگ ونان يروانف و مولع يشهوژپ زكرم سیئر نارهت هاگشناد همدقم

Transcript

1 مصاحبه خدادادي دكتر با گفتگو نانو فناوري و علوم پژوهشي مركز رئيس تهران دانشگاه 89 ماه اردیبهشت و 74 /فروردین تهران/شماره دانشگاه نامه ماه 15 مقدمه فناوري همچون پيشرفته فناوريهاي همه در ديگري صنعتي انقالب پرچمدار نانو فناوري كاربرد و سنتز ساخت طراحي شامل كه بوده فناوري زيست و ارتباطات و اطالعات فناوري و علوم تحقيقات میباشد. نانومتر مقياس در سيستمها و ابزارها مواد شيمیو بيوفيزيك و فيزيك همچون پزشكي و مهندسي علوم از مختلفی رشتههاي نانو ي توسعه براي و برگرفته در را... و داروسازي الكترونيك مواد مهندسي بيوشيمي كاربردهاي بر عالوه میباشد. مختلف تخصصهاي نزديك همكاري به نياز فناوري این راستاي در را بسياري الوقوع قريب و جاري كاربردهاي نانو فناوري بيني پيش قابل بيشمار ارتباطات و اطالعات زيست محيط انرژي درمان و بهداشت همچون اساسي نيازهاي زيستي و شيميايي حسگرهاي هدفمند و شده كنترل رساني دارو موارد جمله از... و... و پوششها كاتاليستها نانو كامپوزيتها نانو سوختي پيل خورشيدي سلولهاي تريليون بازارهاي براي نانو فناوري توسعه و تحقيق صرف دالر ميليارد دهها ساالنه دارد. میگيرد. صورت دنیا بزرگ شركتهاي و دولتها توسط دالري تعيين و نانو( )ستاد جمهوري رياست نانو- فناوري توسعه ويژه ستاد ايجاد با كشور رد چشمگيري حمايتهاي و برنامهها مختلف صنايع و اجرايي دستگاههاي مأموريت دارد. گسترش به نياز كه است نموده نانو فناوري و علوم توسعه و تحقيق جهت و رشتهها همه جامع و بوده كشور عالي آموزش نماد و مادر دانشگاه تهران دانشگاه سهم دانشگاه اين میباشد. نانو فناوري و علوم توسعه و تحقيق نياز مورد تخصصهاي اسالمیو كشورهاي بين كشور اول رتبه كسب در ) 17 درصد( بسزايي است. داشته را دنيا 15 رتبه و منطقه هدف با نانو فناوري و علوم پژوهشي مركز راستا این در فعاليتهاي گسترش هماهنگي و ريزي برنامه اصلي تهران دانشگاه محوري طرحهاي انجام و نانو پژوهشي و صنايع و اجرايي دستگاههاي با همكاري و ارتباط در

2 89 ماه اردیبهشت و 74 /فروردین تهران/شماره دانشگاه نامه ماه دركناركمكبهگسترشفعالیتهای اینمركز تولید در مشاركت تهران دانشگاه پژوهشی با نانو زمینه در فنی دانش توسعه و علم كشور صنایع و سازمانها با ارتباط گسترش در آنان توسعه و تحقیق نیازهای پاسخگوی است بوده فناوری این زمینه پيوسته اعضاي بر عالوه مركز اين گرديد. تأسيس 1385 سال در ديگر پژوهشي مراكز نيز 45 از اي شبكه و علمیوابسته هيأت عضو 100 از بيش داراي خود آزمايشگاههاي و نانو فناوري اساسي و محوري طرحهاي انجام براي نانو خدماتي و تحقيقاتي آزمايشگاه میباشد. پژوهشي طرحهاي دیگر بر عالوه در و گرفته قرار نزديك ارتباط در پژوهشي گروه 10 طريق از علمیمركز هيأت اعضاي خدماتي و تحقيقاتي آزمايشگاههاي شبكه مینمايند. همكاري محوري و پژوهشي طرحهاي تجهيزات و دستگاهها از بهينه و مشترك برداري بهره و پژوهشي همكاري جهت نانو شبكه آزمايشگاههاي و علمیوابسته هيأت اعضاي است. يافته توسعه نانو ساخت و آناليز و برق )دانشكدههاي فني دانشكدههاي پرديس همچون دانشگاه مخلتف بخشهاي از )دانشكدههاي علوم پرديس...( و مواد و متالوژي مكانيك شيمي مهندسي كامپيوتر دانشكده بيوشيمی( IBB ) بيوفيزيك- انستيتو كشاورزي پرديس...( و فيزيك شيمي میباشند.... و زيست محيط رشتههاي مشاركت با محوري طرحهاي انجام صدد در نانو فناوري و علوم پژوهشي مركز با كشور نياز مورد نانو محصوالت توليد و فناوريها توسعه جهت در دانشگاه مختلف انجام براي اي گسترده پتانسيلهاي و توانمنديها و سابقه میباشد. مشخص دستاوردهاي دكتر مختصر توضيحات میآيد ادامه در آنچه دارد. وجود تهران دانشگاه در طرحها اين است: مركز رئيس خدادادي است چگونه تشكيالت اين اعضاي وشبكه نانو فناوري و علوم پژوهشي مركز تشكيالت درجهت نانو فناوری كاربردهای توسعه و پژوهشی فعالیتهای ارتقای و رشد منظور به و علوم پژوهشی مركز آموزشی فعالیتهای توسعه همچنین و كشور نیاز به پاسخگویی دركناركمك مركز این است. شده تشكیل مشخصي ساختار با تهران دانشگاه نانو فناوری دانش توسعه و علم تولید در مشاركت تهران دانشگاه پژوهشی فعالیتهای گسترش به تحقیق نیازهای پاسخگوی كشور صنایع و سازمانها با ارتباط گسترش با نانو زمینه در فنی و امكانات گسترش درجهت مركز این است. بوده فناوری این زمینه در آنان توسعه و سطح ارتقاء موجود تجهیزات مشكالت رفع پژوهشی فعالیتهای برای الزم تجهیزات محوری و اساسی پژوهشی طرحهای انجام دار عهده و كرده تالش پژوهشگران دانش می تهران دانشگاه گسترده امكانات و توان به توجه با نانو فناوری مختلف زمینههای در عهده مركز ریاست است شده تشكیل معاون دو و رئیس از مركز تشكیالتی باشد.ساختار شورای باشد. می نامه اساس طبق بر وظایف اجرای و ریزی برنامه از مركز امور كلیه دار دانشگاه مسئولین از تعدادی و پژوهشی معاون و دانشگاه ریاست از متشكل مركز راهبردی عملكرد بررسی و مركز فعالیتهای بودجه و برنامه دار عهده و بوده ذیربط وزارتخانههای و رئیس از متشكل آموزشی و پژوهشی شورای عنوان تحت شورایی همچنین باشند. می آن ریزیهای برنامه ذیربط وزارتخانههای و دانشگاه پردیسهای پژوهشی معاونین و مركز دانشگاه رشد مركز از ای شعبه ضمنا رسانند. می انجام به را مركز فعالیتهای پژوهشی است. شده تأسیس مركز در نانو فناور واحدهای گسترش جهت تهران نانو فعال آزمايشگاههاي و نانو فناوري و آناليز و تحقيقاتي آزمايشگاههاي شبكه خصوص در لطفا فرمائيد: ارائه توضيحاتي تهران دانشگاه در تهران دانشگاه مختلف دربخشهاي آناليز خدمات و تحقيقاتي آزمايشگاه 40 حدود مجهزترين از آزمايشگاهها اين دارند. فعاليت نانو فناوري و علوم گسترده زمينههاي در محققين از گيري بهره با و میباشند كشور دانشگاههاي سطح در خود نوع در آزمايشگاهها و رسانده ثمر به را متعددي كاربردي و تحقيقاتي طرحهاي تجربه با كارشناسان و برجسته اند. نموده ارائه را ارزشمندي پژوهشي دستاوردهاي 16

3 89 ماه اردیبهشت و 74 /فروردین تهران/شماره دانشگاه نامه ماه 17 دانشگاه سطح در را پژوهشي فعاليت ميزان بيشترين نانو فعال آزمايشگاه 20 با فني پرديس و مواد دانشكده در آزمايشگاه 10 آزمايشگاهها اين از كه است داده اختصاص خود به مهندسي دانشكده در آزمايشگاه 4 الكترونيك و برق دانشكده در آزمايشگاه 5 متالورژي 13 با نيز علوم پرديس دارند. قرار معدن مهندسي دانشكده در فعال آزمايشگاه 1 شيمیو آزمايشگاهها اين از است. نموده عرضه را فراواني پژوهشي دستاوردهاي فعال آزمايشگاه در آزمایشگاه یك و فيزيك دانشكده در آزمايشگاه 4 شيمي دانشكده در آزمايشگاه 8 بيوفيزيك بيوشيمیو مؤسسه در نیز آزمايشگاه 7 میباشد. مستقر شناسی زیست دانشكده و زيست محيط دانشكدههاي در نيز آزمايشگاه 2 میکنند فعالیت بیو نانو زمینههای در نانو فناوري و علوم پژوهشي مركز در نيز خدماتي تحقيقاتي/ آزمايشگاه يك و كشاورزي ارائه زمینههای در داخلی ارتباطی شبكه یك در آزمایشگاهها این میباشد. داير دانشگاه دانشگاهها دیگر تهران دانشگاه مختلف بخشهای با پژوهشی فعالیتهای و آنالیز خدمات دارند. نزدیك همكاری صنایع و سازمانها نیز و پژوهشی مراکز و دارد فعالیت نانو فناوری و علوم زمینههای چه در تهران دانشگاه بفرمایید لطفا سنسورها نانو جمله: از نانو فناوری و علوم مختلف زمينههاي در تهران دانشگاه الكترونيك- نانواپتو زيستي نانومواد مغناطيسي نانومواد كاتاليستها نانو نانوپوششها میباشد فعال ونانومحاسباتی فلزي نانوكامپوزيتها كربني نانوذرات مكانيك نانولولههاي فعالیتهای این از است. رسیده انجام به زمینهها این در فراواني تحقيقاتي پروژههاي و كرد: اشاره ذیل محوری طرح چند به توان می پژوهشی بیولوژیكی سوختی پیلهای و باطریها و سوختی پیل خورشیدی باطری و سل Lab-on-a-chip بیوحسگرها نانو در زیست محیط نیز و پتروشیمی و گاز نفت گسترده صنایع نیاز مورد نانوكاتالیستها تصفیه همچون صنایع دیگر و فاضالب و آب تصفیه و...( و )خودرو هوا آلودگی كنترل شیمیایی )پترو( محصوالت درصد 80 از بیش كه است ذكر به الزم و... خوراكی روغنهای شوند می تولید كاتالیستی واكنشهای طریق از در تصفیه و جداسازی در نانوجاذبها و )نانوغشاءها( نانوفیلتر مثل نانومتخلخل: مواد گاز: نانوحسگرهای فاضالب. و آب تصفیه شیمیایی )پترو( صنایع گاز مختلف صنایع ضد محافظUV تمیزشونده خود نانوپوششهای صنايع و خودرو منازل ايمنی برای خوردگی ضد سایش در كاربرد پتانسیل با كربنی نانولولههای نمایشگرها نانوسنسورها نانوكامپوزیتها... و كاتالیستها با نانوكامپوزیتها همچون پیشرفته مواد هوا بندی بسته خودرو در وسیع كاربردهای نانوبیومواد مغناطیسی نانوذرات... و فضا و سوپرجاذبها نانوآلیاژها همچون نانو پیشرفته دستگاههای ساخت BET/TPD/ LP CVD PECVD TPRB ترانزیستورها ساخت در كربنی نانولولههای ونانولیتوگرافی ونانوماشینهایالكترونیكی نانوساختارهای با نوردهنده دیودهای ساخت نانو فعال آزمايشگاه 20 با فني پرديس سطح در را پژوهشي فعاليت ميزان بيشترين از كه است داده اختصاص خود به دانشگاه دانشكده در آزمايشگاه 10 آزمايشگاهها اين دانشكده در آزمايشگاه 5 متالورژي و مواد دانشكده در آزمايشگاه 4 الكترونيك و برق در فعال آزمايشگاه 1 شيمیو مهندسي پرديس دارند. قرار معدن مهندسي دانشكده دستاوردهاي فعال آزمايشگاه 13 با نيز علوم است نموده عرضه را فراواني پژوهشي

4 سیلیكون مدت 89 ماه اردیبهشت و 74 /فروردین تهران/شماره دانشگاه نامه ماه دانشگاه مركزتحقيقاتبيوشيمي-بيوفيزيك علوم مدرن موسسه يك (IBB) تهران منظور به 1354 سال در كه است زيستي علوم زمينه در بنيادي پژوهشهاي انجام شامل و گرديد تأسيس مولكولي و سلولي يك و پيشرفته تخصصي آزمايشگاه 17 آزمايشگاهتجهيزاتعمومیميباشد فرمائيد ارائه توضيحاتي تهران دانشگاه نانو فناوري و علوم شاخص آزمايشگاههاي خصوص در ليست همچنین و شده معرفي زیر در دانشگاه فعال و شاخص آزمايشگاههای از تعدادی موجود نانو اصلي دستگاههاي و پژوهشي زمينههاي همراه به آزمايشگاهها از دیگر برخی است. گرديده ارائه آزمايشگاهها اين در و برق مهندسي دانشكده فني- های دانشكده )پرديس نانوالكترونيك آزمايشگاه - الكترونيك( سيستم- روي بر مطالعه آزمايشگاه اين اهداف از شد. تأسيس 1373 سال در آزمایشگاه اين ويفر بسترهاي روي بر )MEMS & NEMS( الكترونيكی و مكانيكي قطعات و ها اهداف از است. سيليكوني( هاي )اليه گذاري اليه و نانوالكترونيك زمينه در سيليكون ترانزيستورهاي ساخت و -1 μm2 قطر با موتورهايي ساخت آزمایشگاه اين درازمدت هاي موفقيت از باشد. مي ترانزيستور كم مجتمع مدارهاي تهيه براي )MOSFET( ميدان اثر اولين ايجاد نازك اليه مختلف هاي حالت بررسي به توان مي آزمایشگاه این در شده كسب عمودي برداري اليه ها نانولوله از استفاده با كربني هاي نانولوله الگودهي و رشد LEDها كرد. اشاره MEMS هاي سيستم در باال دقت با ودستگاه STM و SEM سنجي خصوصيت و گيري اندازه دستگاه 3 آزمايشگاه اين در نيز و نوري هاي ميكروسكوپ به مجهز آزمايشگاه ضمن در است. موجود FESEM تبخير سيستم شامل نشاني اليه هاي سيستم باشد. مي Dek-Tak سوزني سنج ضخامت نيز و RF-Sputtering پراكنش نشاني اليه سيستم الكتروني- اشعه كمك به خالء در گاز برداري )اليه RIE دستگاه تبديل همچنين باشد. مي تبخير كمك به خالء در نشاني اليه باشد. مي عميق( برداري )اليه DRIE به واكنش( فشار در شيميايي بخار گذاري )رسوب LPCVD مجموعه: اين در شده ساخته دستگاههاي و ناخالصي نفوذ هاي كوره PET پالستيك عميق و عمودي برداري اليه سيستم پايين( پالسما( محيط در شيميايي بخار گذاري )رسوب PECVD تر و خشك اكسيداسيون ريز خدمات بدنه صورت به سيليكون كاري ماشين ريز خدمات آزمايشگاه: خدمات مشخصه- و )C-V( و )I-V( الكتريكي مشخصات گيري اندازه پالستيك كاري ماشين موادي نيز و كروم كبالت نيكل مانند فلزاتي نشاني اليه Four-Point Probe يابي سيليكون روي بر كربني هاي نانولوله رشد سيليكون اكسيد و ژرمانيوم سيليكون پلي همانند ماسك تهيه ميكرومتر 60 تا ها اليه ضخامت گيري اندازه مانند تميز عمومیاتاق خدمات ميكرون. 2-1 ابعاد با اي شيشه اين سرپرست داشتهاند. فعالیت آزمایشگاه این در دکتری و ارشد دانشجوی تاكنون 67 میباشد. مهاجرزاده الدین شمس دكتر آزمايشگاه ی شيم دانشكده فني- دانشكدههای )پرديس نانوساختار ومواد كاتاليست آزمايشگاههای پژوهشی آزمایشگاه مجهزترین ساله 15 سابقه با نانوساختار مواد و كاتالیست آزمایشگاههای دكتری 15 از بیش آن التحصیالن فارغ و دانشجویان و بوده كشور دانشگاههای در خود نوع و اجرایی دستگاههای با اصلی پژوهشی طرح 20 از بیش و بوده ارشد كارشناسی 60 و و پاالیش ملی شركت پتروشیمی ملی شرگت گاز ملی شركت همچون كشور صنایع اجرا زیست محیط حفاظت سازمان و دفاع صنایع نوین صنایع و گسترش سازمان پخش است. نموده نانوساختار: مواد و كاتالیست های آزمایشگاه تحقیقات اصلی محورهای روشهای به دیواره چند و تك كربنی نانولولههای كردن دار عامل و سنتز كربنی: نانولولههای 18

5 89 ماه اردیبهشت و 74 /فروردین تهران/شماره دانشگاه نامه ماه 19 نانوكامپوزیتها در آنها كاربرد و شناور كاتالیست و (CVD) شیمیایی بخار نشاندن طرحهای از یكی سنگین فلزات جذب كاتالیستها پایه زیستی و گازی حسگرهای ارشد و دكتری التحصیل فارغ و دانشجو 10 با ساله 8 سابقه با و آزمایشگاهها این اصلی باشد. می spray شیمیایی( CVD ) بخار نشاندن ژل سل- روشهای به نانوساختارها: ساخت (Revese میكروامولسیون( Miccelle اتمی( ALD ) الیهنشانی pyrolysis پالسما. و مایكروویو اولتراسوند كمك Gel-Combustionبا Templating CeO2 و YSZ TiO2 نانوذراتSnO2 از استفاده با زیستی: و گازی حسگرهای اكسیدكربن( CO ) منو سمی گاز حسگرهای كربنی نانولولههای با آنها كامپوزیتهای ساخته زیستی حسگرهای نیز و و VOC H2Sو الكل وLPG شهری گاز نشت است. گرفته قرار بررسی مورد آنها عملكرد و شده فلزات اكسیدهای مخلوط نانوذرات و نانومتخلخل زئولیتهای كاتالیستها: نانو و نیكل روتنیوم كبالت نانوذرات Fe3O4 و CuO زیركونیا سریا- پروسكایت گوگرد- و گاز و بنزین به نفت سنگین برشهای كراكینگ در آنها عملكرد و شده ساخته مایع سوختهای به گاز تبدیل خودرو آالیندههای حذف برای كاتالیستی مبدل آنها زدایی فرار آلی مواد حذف (GPL) تعیین نانوساختارها ساخت برای وسیعی تجهیزات دارای آزمایشگاهها این تجهیزات: می و الكتروشیمیایی فتوكاتالیستی حسگری كاتالیستی كاربردهای و آنها مشخصات اتوكالو پالسما اولتراسوند مایكروویو دستگاههای از استفاده با ساختارها نانو باشد. كورههای و آون در حرارتی عملیات با و شده ساخته الكتروریسی دستگاه و سانتریفیوژ نانو این مشخصات شوند. می آماده سانتیگراد درجه 1700 یا دماهای تا جذب ویژهBET سطح همچون آزمایشگاه در موجود دستگاههای از استفاده با ساختارها UV-Visو نیزFTIR-DRIFTS و دمایی برنامه با TPR احیاء و TPD شیمیایی 7 گردد. می تعیین دانشگاه XRDو TEM آنالیزSEM خدمات از استفاده نیز كوارتز راكتورهای دما و جرمی جریان كنندههای كنترل به مجهز اتوماتیك جریانی دستگاه اسپكتروسكوپی MS-GC نیز) و (GC) كروماتوگرافی On-Lineگاز آنالیزهای و از تصاویر ترتیب به گردد. می تست حسگری و نانوكاتالیستی كاربردهای در جرمی( را آزمایشگاه Setup GTL و چپ سمت نمای و راست سمت نمای چپ به راست مرتضوي یداهلل دكتر و خدادادي عباسعلی دكتر آزمایشگاهها اين سرپرستان دهند. می نشان میباشند. شيمي دانشكده علوم پرديس الكتروشيمی( عالي )مركز فضا در تحقيقاتي شيمیتجزيه آزمايشگاه عنوان به 1375 سال الكتروشيمیاز عالي مركز عالي مركز عنوان با 1383 ماه دي از و بود فعاليت به مشغول محدود بسيار امكانات و دكتر آقاي و نوروزي پرويز دكتر آقاي مشترك همكاري با بيشتر امكانات الكتروشيمیبا تحقيقاتي مركز تنها تكنولوژي لحاظ از مركز اين گرديد. تأسيس گنجعلي محمدرضا تحقيقاتي پيشرفته دستگاهاي ساخت و طراحي فني دانش كه است الكتروشيمیايران میباشد. دارا را گازی و شیمیایی حسگرهای الكتروشيمیو پژوهشي فعاليتهاي جهت الزم امكانات تأمين و فضا توسعه منظور به مركز اين ايجاد داروسازي پزشكي الكتروشيمي متنوع زمينههاي در جوان نسل براي بخصوص بيشتر داخلي و خارجي پيشرفته دستگاههاي به الكتروشيمی عالي مركز تجهيز بود. گاز و نفت نمود. ايجاد ارشد كارشناسي دكتري تحصيلي مقاطع در بيشتري دانشجويان براي تحقيق صنايع با ارتباط الكتروشيمیبراي نوين علوم از استفاده براي آغازي عنوان به مركز اين

6 89 ماه اردیبهشت و 74 /فروردین تهران/شماره دانشگاه نامه ماه به 1375 سال الكتروشيمیاز عالي مركز تحقيقاتي شيمیتجزيه آزمايشگاه عنوان به مشغول محدود بسيار امكانات و فضا در مركز عنوان با 1383 ماه دي از و بود فعاليت امكاناتبيشترباهمكاري الكتروشيمیبا عالي آقاي و نوروزي پرويز دكتر آقاي مشترك اين گرديد. تأسيس گنجعلي محمدرضا دكتر تحقيقاتي مركز تنها تكنولوژي لحاظ از مركز دانشفنيطراحي استكه الكتروشيمیايران تحقيقاتي پيشرفته دستگاهاي ساخت و را گازی و شیمیایی حسگرهای الكتروشيمیو دارامیباشد دانشگاهي و داخلي مشكالت حل و مختلف شد. ايجاد ملي ثروت حفظ و زمینههای در الكتروشیمی عالی مركز پژوهشهاي بنيادي علمي- پژوهشهاي و تجزيه مشاوره خدمات صنعتي-كاربردي و ترجمه و آزمايشگاهي دستگاههاي ساخت فعاليت خارجي و علمیداخلي كتب تأليف پژوهشي علمي- فعاليتهاي از میكند. كرد: اشاره موارد اين به میتوان Electrochemical Sensors and Nano Sensors Application of Modern Techniques in Analytical Chemistry Chemometrics methods in analytical, physical & nano scenes Spectroscopic Methods Separation Methods and Application Nano Material for Separiation Nanomaterials and Electrochemistry Electrochemical Detectors Kinetic & Thermodynamic Study الكتروشيمی)سنسورهاي سنسورهاي ساخت و طراحي زمينه در مركز اين سابقه به توجه با طبق بر و... مهندسي پزشكي الكتروشيميايي سنسورهاي از اعم كل طور به و گزين( يون داده اختصاص خود به را جهاني اول رتبه مركز اين اخير سال ده در ISI موسسه آمار فعاليت سابقه 2005 از كه CV پايه الكتروشيمیبر هاي روش الكتروآناليز زمينه در است. مركز آينده اهداف از يكي همچنين دارد. قرار جهان اول رتبه در حاضر حال در نيز دارد مدل- سازي شبيه شيمیفيزيك نانو هاي زمينه در كاربردي و بنيادي تحقيقات توسعه و نانو به وابسته هاي رشته ساير علمیدر باالي رتبههاي به رسيدن و محاسباتي و سازي باشد. مي بيوتكنولوژي و هستند انجام دست در اكنون هم فوق تحقیقاتی كارهای كلیه كه است ذكر به الزم می قرار بررسی مورد ارشد كارشناسی و دكترا دانشجویان توسط آنها مختلف های جنبه تحصیلی مختلف های رشته در آزمایشگاه این از دانشجو 100 از بیش تاكنون گیرند. 20 از بیش اكنون هم همچنین اند. شده التحصیل فارغ نانوشیمی و تجزیه شیمی از اعم مشغول آزمایشگاه اين در تخصصی دكتری 20 دانشجوی و ارشد كارشناسی دانشجوی هستند. تحقیق Ultra Voltametry ساز دست دستگاه عدد 3 آزمایشگاه دراین موجود های دستگاه جمله از Micro و Autolab تحقیقاتی دستگاه LF50 و LF50B فلورسانس دستگاه عدد 3 باشد. مي IMS ساز دست دستگاه و Ultrasonic Electrospinning Autolab هستند. نوروزي پرویز دكتر گنجعلي دكترمحمدرضا مركز: سرپرستان نانو( فناوري و علوم پژوهشي )مركز نانو آزمايشگاه مركز در 1387 سال در خدماتي تحقيقاتي- آزمايشگاه يك عنوان به نانو آزمایشگاه 20

7 ماه نامه دانشگاه تهران/شماره 74 /فروردین و اردیبهشت ماه پژوهشي علوم و فناوري نانو راه اندازی گردید. این آزمایشگاه با هدف تهیه تجهیزات نانو مورد نیاز محققین دانشگاه جهت توسعه فعالیت های نانو در دانشگاه تهران تأسیس گردید و در سال گذشته موفق به جذب بیش از 4 میلیارد ریال بودجه خرید تجهیزات شد كه بالغ بر 3 میلیارد ریال آن خریداری شده و یا در مراحل خرید مي باشد. خدمات آزمایشگاه: این آزمایشگاه در شبكه ارتباطی داخلی دانشگاه تهران در زمینه- های خدمات آنالیز و فعالیت های پژوهشی با كلیه بخش های دانشگاه تهران همكاری دارد. همچنین این آزمایشگاه آماده ارائه خدمات به محققین سراسر كشور مي باشد. سرپرست اين آزمايشگاه دكتر افشار پور میباشد. آزمايشگاه بيوشيمیفيزيك )مركزتحقيقات بيوشيمی- بيوفيزيك دانشگاه تهران( مركزتحقيقات بيوشيمي- بيوفيزيك دانشگاه تهران (IBB) يك موسسه مدرن علوم زيستي است كه در سال 1354 به منظور انجام پژوهش هاي بنيادي در زمينه علوم سلولي و مولكولي تأسيس گرديد و شامل 17 آزمايشگاه تخصصي پيشرفته و يك آزمايشگاه تجهيزات عمومیمي باشد اIBB شامل سه بخش آموزشي بيوشيمي بيوفيزيك و بيوانفورماتيك است و داراي دورههاي دكتري در سه رشته مذكور میباشد آزمايشگاه بيوشيمیفيزيك يكي از آزمايشگاههاي پيشرفته و بينالمللي IBB است كه در زمينههاي بيوترموديناميك نانوساختارهاي پروتئینی و پپتيدي ساختار و عملكرد پروتئینها و آنزيمها فعاليت دارد و مجهز به دستگاههاي دقيق اندازه گيري در سطح نانو بويژه نانوگرماسنجيهاي مدرن میباشد. تاكنون 85 نفر )40 نفر دكترا و 45 نفر كارشناسی ارشد( از این آزمایشگاه فارغ التحصیل شده اند و 20 نفر )8 نفر دكترا و 12 نفر كارشناسی ارشد( مشغول به تحصیل و تحقیق هستند. برخی از فعاليت هاي تحقيقاتي آزمايشگاه بيوشيمیفيزيك: طراحي مهاركننده و فعال كننده براي آنزيم ها سنجشهاي آنزيمیو تعيين نوع و ميزان مهار ساخت آنزيم هاي مصنوعي تعيين پايداري پروتئين ها تأثير عوامل مختلف بر پايداري پروتئين ها بهينه سازي عملكرد پروتئينها وآنزيم ها بر اساس تغييرات ساختاري تجمع ماكرومولكول ها اندركنش ليگاندها با ماكرومولكول هاي حياتي اندركنش يون فلزي و دارو با پروتئين ها آنزيم ها و DNA روش هاي نانوگرماسنجي در مطالعه پايداري و مطالعه اندركنش هاي بيوماكرومولكول ها طراحي و تهيه پپتيدهاي فعال زيستي ومطالعات بيولوژيك آن مطالعه محاسباتي ساختاري پروتئين ها و آنزیم ها. نانوكالريمتري و ميكروكالريمتري (ITC) نانوكالريمتري و ميكروكالريمتري )DSC( اسپكتروپالريمتر دورنگ نمايي )CD( تنسيو متري مدرن دانسيومتري حساس ميكروويسكومتري طيف سنجي هاي فلورسانس و UV-Vis و كامپيوترهاي محاسباتي در این آزمایشگاه موجود مي باشد. آزمايشگاه موادمغناطيسي )پرديس دانشكده های فني دانشكده متالورژي و مواد( آزمايشگاه موادمغناطيسي با هدف سنتز و ارزيابي خواص موادمغناطيسي و نيز فراهم كردن امكان استفاده از مواد اوليه داخلي در ساخت انواع آهنربا در سال 1379 در دانشكده مهندسي متالورژي و مواد تأسيس شد. ظرف نزديك به يك دهه پروژه هاي تحقيقاتي متعددي در قالب قرارداد با مراكز صنعتي و پژوهشي و نيز در چهارچوب رسالههاي كارشناسي ارشد و دكتري در اين آزمايشگاه انجام و نتايج آنها در نشريات معتبر علمیخارجي و داخلي به چاپ رسيده يا در كنفرانس ها ارايه شده است. و تاكنون دانشجویان زیادی در این آزمایشگاه فعالیت داشته اند كه در زمینه نانو 14 دانشجوی كارشناسی ارشد فارغ التحصیل شده اند و 12 دانشجو )4 دانشجوی دكتری و 8 دانشجوی كارشناسی ارشد( هنوز مشغول به تحصیل و تحقیق هستند.

8 فعاليتهايپژوهشينانو: تهيه هگزافريت باريم نانو به روش سل ژل احتراقي. سنتزنانوكامپوزيتهاي مغناطيسيبر پايههگزافريتباريمو آهن سنتز نانوذرات مگنتيت به روش همرسوبي و بررسي پوششدهي آنها سنتزهگزافريتباريمنانوكريستالينونانوكامپوزيتهاي آنبه روشمكانوشيميائي سنتز نانوذرات كبالت- بور به روش شيميائي و بررسي عوامل فرآيند تهيه نانوذرات مواد مغناطيسي سراميكي دائمیبه روش هم رسوبي در محيط غيرآبي. سنتز نانوذرات فريت باريم در محيط شيشه اي و بررسي تأثير پارامترهاي فرآيند برمشخصاتپودرمغناطيسي. سنتز نانوذرات كربنات باريم به روش هم رسوبي و بررسي عملكرد آن در تهيه پودرمغناطيسي. بررسي روش فرآوري ذرات نانومتري سراميك هاي مغناطيسي به روش مكانو- احتراقي. بررسي روش فرآوري ذرات نانومتري سراميک هاي مغناطيسي به روش هم- رسوبي/ آسياكردنمكانيكي. مدت ماه نامه دانشگاه تهران/شماره 74 /فروردین و اردیبهشت ماه 89 دستگاه هاي اصلي نانو: دستگاه اندازه گيري خواص مغناطيسي مواد پودري و قطعات آهنربا Permeameter) (VSM & دستگاه مگنتايزر 2 تسال دستگاه كوره مقاومتي تيوبي 1250 درجه سانتيگراد با اتمسفر محافظ دستگاه كوره مقاومتي 1500 درجه سانتيگراد دستگاه كوره مقاومتي تحت خالء 1250 درجه سانتيگراد دستگاه پرس هيدروليك دستگاه آسيا سياره اي پرانرژي دستگاه آسياي سايشي سرپرستي اين آزمايشگاه با دكترابوالقاسم عطايي است. آزمایشگاه نانوساختارهای مغناطیسی )پردیس دانشكدههای فنی- دانشكده متالورژی و مواد ) این آزمایشگاه همزمان با تأسیس»قطب عملی شناسایی و انتخاب مواد فلزی و سرامیكی«از مجموعه قطب های مصوب وزارت علوم تحقیقات و فناوری از حدود سال 1380 و به عنوان زیرمجموعۀ»مواد مغناطیسی«این قطب آغاز به كار كرد. با پایان گرفتن مدت اعتبار قطب مذكور و تجدید اعتبار آن در سال 1385 به مدت پنج سال دیگر تحت عنوان»قطب علمی مواد با كارآیی باال«همچنان این آزمایشگاه به عنوان یكی از زیر مجموعه های اصلی قطب فوق به فعالیت های خود ادامه داده است. زمینه های اصلی تحقیق در این مركز نانوساختارهای مغناطیسی نرم و سخت سرامیكی و فلزی در اشكال متفاوت نانوذرات نانوالیه ها نانوكامپوزیت ها نانومیله ها و نانوسیم ها می باشد. همچنین این مركز فعالیت های بین رشته ای وسیعی در زمینه های نانو بیومغناطیس ها و نانوالیه های مغناطیسی الكتریكی با همكاری مراكز تحقیقاتی دیگر در داخل و خارج دانشگاه و همچنین داخل 22

9 و خارج كشور دارد. تاكنون در این مركز پروژه های تحقیقاتی بسیاری اعم از پروژه های دانشجویی یا قراردادهای منعقده با صنعت در زمینه های مختلف از قبیل فرآوری نانوذرات مغناطیسی به روشهایی نظیر سل- ژل خود احتراقی شیمیایی و مكانوشیمیایی استفاده از سورفكتانت ها در افزایش كارآیی موادمغناطیسی تولید انواع مواد نرم و سخت مغناطیسی و بررسی روش- های ابداعی نظیر استفاده از گاز طبیعی به منظور افزایش خواص مغناطیسی انجام پذیرفته و یا درحال انجام است كه نتایج آن تاكنون در قالب انتشار حداقل 40 مقاله در مجالت معتبر بین المللی و شركت در حداقل 20 كنفرانس معتبر بین المللی ارائه گردیده است. تاكنون 20 دانشجوی كارشناسی ارشد از این آزمایشگاه فارغ التحصیل شده اند و 10 دانشجو )4 دانشجوی دكتری 6 دانشجوی كارشناسی ارشد( مشغول به تحصیل و تحقیق مي باشند. سرپرست اين آزمايشگاه دكتر سیدعلی سیدابراهیمی است. آزمايشگاه تحقیقاتی شيمیمعدني )پرديس علوم دانشكده شيمي( این آزمایشگاه 8 سال پیش فعالیت های علمی و تحقیقاتی خود را شروع كرد و در ابتدا به مطالعه گسترده تركیبات نانومتخلخل سیلیسی پرداخته است. طی این مدت روش های سنتز این تركیبات بهینه شده و تركیبات جدیدی مانند NUT-1 در این آزمایشگاه سنتز و ثبت اختراع شدند. در ادامه فعالیت های آزمایشگاه عامل دار كردن تركیبات سنتز شده با استفاده از گونه های مختلف آلی و معدنی انجام شده و كاربردهای مختلف آنها مورد بررسی قرار گرفته اند. پس از آن و به موازات كارهای پیشین سنتز تركیبات نانومتخلخل كربنی)اعم از CMK و نانولوله های كربنی( سنتز شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. دستگاه هاي اصلي نانو: BET, Ultrasonic, GC, UV-Vis هم اكنون بیش از 10 دانشجوی كارشناسی ارشد و 6 دانشجوی دكتری تخصصی در این آزمایشگاه مشغول تحقیق روی تركیبات نانومتخلخل هستند. سرپرست اين آزمايشگاه دكتر علیرضا بديعي است. مدت ماه نامه دانشگاه تهران/شماره 74 /فروردین و اردیبهشت ماه آزمايشگاه كريستالوگرافي و اشعه ايكس )پرديس دانشكده های فني دانشكده متالورژي و مواد( آزمایشگاه كریستالوگرافی با پرتو ایكس و متالوگرافی پیشرفته مجموعه ای از آزمایشگاه- های مختلف شناسایی مواد مي باشد.این مجموعه آزمایشگاهی مجهزبه دستگاه های پیشرفته شناسایی ساختار مواد نانو مي باشد كه در سال 1382 به عضویت شبكه آزمایشگاهی نانو در آمده است و در ارزیابی های به عمل آمده همواره جزء 10 آزمایشگاه برتر كشور بوده است. این آزمایشگاه عالوه بر خدمات آنالیز و پژوهش خدمات آموزشی مختلفی را برای مقاطع كارشناسی )آزمایشگاه بلورشناسی( كارشناسی ارشد )آزمایشگاه روشهای پیشرفته مطالعه مواد( و دكتری نانو فناوری )درس و آزمایشگاه ساختارها و ذرات نانو( را ارائه مي نماید. تجهیزات: از جمله دستگاه های موجود در این آزمایشگاه دستگاه پراش سنج پرتو ایكس مي باشد كه در سال 1380 نصب و راه اندازی گردید و جهت شناسایی الگوهای پراش پرتو ایكس مواد در حالت فله ای پودری و مایع كاربرد دارد. همچنین امكان تهیه نقشه های قطبی و تعیین بافت مواد نقشه های توزیع جهت یابی تعیین میزان كرنش های باقیمانده تعیین میزان اندازه بلورچه ها و تعیین اندازه كمی ساختمان بلوری در یك نمونه نیز وجود دارد. دو دستگاه میكروسكوپ الكترونی روبشی به همراه دستگاه تجزیه شیمیایی با قابلیت تهیه تصاویر میكروسكوپی در مقیاس نانو امكان تجزیه كیفی و كمی با حد تفكیك یك

10 دهم درصد وزنی از دیگر تجهیزات این آزمایشگاه می توان به سیستم پوشش دهی نمونه ها با طال و كربن اشاره كرد. همچنین برنامه ای جهت ارتقاء تجهیزات موجود در دست انجام مي باشد. الزم به ذكر است با توجه به خریدهای در حال انجام از محل وام بانك توسعه اسالمی فضای آزمایشگاه به میزان دو برابر و نیم افزایش خواهد یافت. مدت ماه نامه دانشگاه تهران/شماره 74 /فروردین و اردیبهشت ماه 89 آزمایشگاه بیوتكنولوژی پروتئین ( پردیس علوم- دانشكده زیست شناسی( آزمایشگاه بیوتكنولوژی پروتئین از سال 1383 راه اندازی و شروع بكار نموده است. سابقه فعالیت های این آزمایشگاه با رویكردهای بنیادی و كاربردی در زمینه فناوری پروتئین مشتمل بر اجرای متجاوز از 30 پایان نامه كارشناسی ارشد و رساله دكتری در رشته های دكترای پیوسته بیوتكنولوژی زیست شناسی علوم سلولی و مولكولی و نیز رشته های مرتبط شامل صنایع غذایی نانوشیمی شیالت داروسازی و... برگزاری اولین كنگره پروتئومیكس ایران چهار دوره كارگاه آموزشی انتشار متجاوز از 30 مقاله علمی- پژوهشی متجاوز از 60 خالصه مقاله ثبت نوآوری در تولید فرآورده های زیستی و... بوده است. فعاليت هاي پژوهشي نانو: بسترسازی مناسب برای مشاركت در فرآیندهای پژوهشی روزآمد مشتمل بر راه اندازی و انجام طرح های تحقیقاتی در زمینه پروتئومیكس )proteomics( با مشاركت و همكاری تنگاتنگ مراكز و واحدهای پژوهشی داخلی و خارجی انجام پژوهش در زمینه تولید و كاربرد نانولیپوزوم ها )nano-liposomes( فرآوری محصوالت نانو )nano-cross linked enzymes( CLE مشاركت در ساخت و كاربرد حسگرهای آنزیمی (enzyme based-field effect transistor) ENFET انجام پژوهش در زمینه های زیست پاالئی )remediation( از جمله محورهای پژوهشی اجرا شده و یا در حال پیگیری در آزمایشگاه بیوتكنولوژی پروتئین می باشد. همچنین این آزمایشگاه دارای سابقه در انجام عناوین پژوهشی در حوزه های علمی مهندسی پروتئین- دمین engineering( )protein/domain آنزیم ها و پروتئین های صنعتی و نیز نانوفیبریل های پروتئینی است. تجهیزات: سیستم های پایه از جمله كروماتوگرافی فاز مایع الكتروفورز دوبعدی و تك بعدی و نرم افزارهای مربوطه etc( ).PDQuest, طیف سنج UV-Visible و میكروسانتریفیوژ. سرپرست اين آزمايشگاه دكتر مهران حبیبی رضائی میباشد. لطفا در خصوص دورههاي آموزشي دكتري و كارشناسي ارشد علوم و فناوري نانو دانشگاه تهران و دستاوردهاي آنها توضيحاتي ارائه فرمائيد: با توجه به رسالت دانشگاه در ایجاد دورههای تحصیالت تكمیلی در زمینههای نانو و علوم بین رشته ای و همچنین وجود اساتید با تجربه دانشگاه تهران در جهت راه اندازی دورههای كارشناسی ارشد و دكتری نانو فناوری در راستای تامین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز صنایع دستگاهها و مراكز تحقیقاتی تالش نموده است. این دوره ها از سال 1384 شروع شده و هر سال با توجه به استقبال وسیع دانشجویان تحصیالت تكمیلی و توجه خاص مدیران دانشگاه گسترش مي يابد. 24

11 89 ماه اردیبهشت و 74 /فروردین تهران/شماره دانشگاه نامه ماه 25 شيمي مهندسي رشتههاي در نانو فناوري دكتري مقطع فني دانشكدههاي پرديس در ما در علوم پرديس براي هستيم. دانشجو 10 و داراي ترتيب به مواد و برق مكانيك نانوشيمي)محاسباتي( شيمي)معدني( نانو نانوشيمي)پليمر( دورههاي در نيز دكتري مقطع مقطع در همچنين هستيم. دانشجو 3 و دو دود 3 داراي ترتيب به فيزيك)فيزيك( نانو و دانشجو 15 و 39 نانوفيزيك)فيزيك(داراي و نانوشيمي)شيمي( دورههاي ارشد كارشناسي میباشيم. بخشهای دانشجویان از زیادی تعداد نانو تكمیلی تحصیالت دورههای دانشجویان بر عالوه زمینههای در را خود نامههای پایان موضوع دكتری و ارشد كارشناسی مقاطع در نیز دیگر سال در تكمیلی تحصیالت دانشجوی 120 از بیش نمودهاند انتخاب نانو فناوری و علوم شوند. می التحصیل فارغ نانو فناوری و علوم زمینههای در پژوهشی و آموزشی مؤسسات و محققین نانو فناوری و علوم پژوهشی دستاوردهای نانو( )ستاد جمهوری نانو-ریاست فناوری توسعه ویژه ستاد توسط 82 سال از كشور تعیین نانو فناوری برترینهای جشنواره در سال هر برترینها و گرفته- قرار ارزیابی مورد پژوهشی علمی ISI مقاالت دكتری و ارشد نامههای پایان ارزیابی این در گردند. می اب گیرد. می قرار نظر مد و... كتب بینالمللی اختراعات ثبت بینالمللی كنفرانسهای و ستاد توسط تهران دانشگاه نتیجه در و علمی هیأت اعضای دستاوردهای از برخی ارزیابی 1386 سال در و بوده برتر رتبههای جزء شده برگزار جشنواره سه هر در دانشگاه این نانو نمود. كسب را كشور اول رتبه اشاره تهران دانشگاه نانو فناوری و علوم پژوهشی دستاوردهای این از برخی به زیر در گردد. می مقاالتISI : مقاالت از اعم نانو فناوری و علوم زمینههای در وسیعی علمی تولیدات تهران دانشگاه ترین شاخص از ISI مقاالت است. داشته بینالمللی كنفرانسهای و پژوهشی علمی ISI گیرد. می قرار بررسی مورد بینالمللی رتبههای كسب در كه باشد می علمی تولیدات این كسب در بسزایی سهم و داشته را كشور نانو علمی تولیدات این %17 حدود تهران دانشگاه آورده ارمغان به را دنیا 15 رتبه كسب و منطقه و اسالمی كشورهای بین كشور اول رتبه دهد.طبق می نشان را تهران دانشگاه معرفی بخش در نانو ISI مقاالت این از منتخبی است. سال در نانو فناوری و علوم پژوهشی مركز تأسیس از بعد درصدی 300 رشد یك نمودار گردد. می مشاهده پژوهشی فعالیتهای و علمی تولیدات این در 1385 اين از چند محصوالتي و معرفي را تهران دانشگاه نانو فناوری محصوالت از تعدادی لطفا فرمائيد: معرفي را فناوري علم از حوزه این در كه نیست زیادی سالهای و است جدید نانو فناوری اینكه وجود با زمینه در پیشگام دانشگاه یك عنوان به تهران دانشگاه ولی میشود انجام پژوهش و تحقیق دستاوردها از مثال چند بخش این در است. یافته دست توجهی قابل دستاوردهای به نانو نانو زمینه در تهران دانشگاه محترم اساتید توسط كه فناوریهایی و محصوالت قالب در شود. می معرفی است شده ساخته PECVD دستگاه: مهاجرزاده دكتر علمی: هیأت عضو برق دانشكده نانوالكترونیك/ آزمایشگاه: استفاده كربنی نانولولههای رشد برای كه است DC دستگاه یك دستگاه این طرح: خالصه حضور در دستگاه این كمك به شد انجام نانولولهها روی نشانی الیه اینكه از پس میشود. دورههای ایجاد در دانشگاه رسالت توجهبه با درزمینههاینانووعلومبین تحصیالتتكمیلی تجربه با اساتید وجود همچنین و رشتهای دورههای راهاندازی درجهت دانشگاهتهران در فناوری نانو دكتری و ارشد كارشناسی انسانیمتخصصمورد راستایتامیننیروی تحقیقاتی مراكز و دستگاهها صنایع نیاز است نموده تالش

12 دانشگاه تهران تولیدات علمی وسیعی در زمینههای علوم و فناوری نانو اعم از مقاالت ISI علمیپژوهشیوكنفرانسهایبینالمللی داشته است.مقاالتISI ازشاخصترین این تولیدات علمی می باشد كه در كسب رتبههای بینالمللیموردبررسیقرارمیگیرد. گاز آرگون مقاومت الیه پایین آورده میشود. كاربرد: رشد نانو لولههای كربنی دستگاه: مبدل كاتالیستی خودرو عضو هیأت علمی: دكتر خدادادی و دكتر مرتضوی آزمایشگاه: كاتالیست و مواد نانوساختار/ دانشكده مهندسی شیمی خالصه طرح: در این طرح از نانوكاتالیستهای مخلوط اكسیدهای فلزی همچون )پروسكایتها سریا- زیركونیا اسپینل( كه حاوی مقادیر اندكی از فلزات گرانبها نظیر پاالدیوم یا دیگر فلزات همچون منگنز می باشند برای حذف آالیندههای خروجی از خودروهای بنزینی و گازسوز استفاده شده است. با استفاده ازاین نانوكاتالیستهای ارزان قیمت آالیندههای هیدروكربنهای سوخته نشده مونوكسید كربن و اكسیدهای نیتروژن در دماهای پایین به تركیبات سازگار با محیط زیست تبدیل شده است. كاربرد گسترده مبدلهای كاتالیستی باعث كاهش بیش از %70 آالیندگی محیط زیستی می گردد. كاربرد: حذف آالیندههای خروجی از اگزوز خودروها مدت ماه نامه دانشگاه تهران/شماره 74 /فروردین و اردیبهشت ماه 89 اين مركز داراي يكصد عضو هيات علمیفعال 420 مقاله 11 ISI ثبت اختراع بين المللي 45 آزمايشگاه فعال در زمينه نانو و 430 پايان نامه دكتري و كارشناسي ارشد است دستگاه: حسگر زیستی گلوكز عضو هیأت علمی: دكتر قورچیان آزمایشگاه: میكرو آنالیز/ IBB خالصه طرح: در این تحقیق با استفاده از نانولولههای كربنی دو نوع بیوسنسور برای تشخیص گلوكز طراحی و ساخته شده كه در آن از یك دستگاه الكتروشیمی قابل حمل به عنوان آشكارساز استفاده شده است. كاربرد: تشخیص گلوكز دستگاه: اسپكترومتری تحرك یونی (IMS)) (Ion mobility spectrometry عضو هیأت علمی: دكتر نوروزی آزمایشگاه: مركز عالی الكتروشیمی/ دانشكده شیمی خالصه طرح: این روش یكی از روشهایی است كه به طور ویژه برای آنالیز تركیبات آلی در مقادیر بسیار كم در حد ppb به كار می رود و شناسایی گونهها بر اساس تحرك یونی آنها انجام می پذیرد. در اولین روش ابتدا گاز حاوی نمونه توسط منبع یونیزاسیون یونیزه شده و یونهای حاصل تحت اثر میدان الكتریكی به حركت در می آیند و در اثر اختالف سرعت جداسازی یونها صورت می گیرد. نسبت سرعت یونها به شدت میدان همان تحرك یونی است كه یك خاصیت ویژه برای یونها می باشد. یونها در انتهای ناحیه رانش به صفحه جمع كننده می رسند. جریان یونها به وسیله یك تقویت كننده سریع تقویت شده و سپس بر حسب زمان به صورت طیف تحرك یونی ثبت می شود طیف مزبور مشخصه گونههای موجود است. دستگاهی كه بر این اساس ساخته شده است اسپكترومتر تحرك یونی نام دارد و طرز كار آن شبیه اسپكترومتری جرمی زمان پرواز است با این تفاوت كه در فشار اتمسفر كار می كند. 1- كاربرد: تشخیص گازهای در حد بسیار ناچیز 2- مطالعه سینیتیكی و ترمودینامیكی واكنشهای یون مولكول 3- شناسایی گازهای سمی 4- كشف و شناسایی مواد منفجره و مخدر استفاده در كروماتوگرافی گازی به عنوان دتكتور دستگاه:اولتراولتامتری عضو هیأت علمی: دكتر نوروزی 26

13 آزمایشگاه: مركز عالی الكتروشیمی/ دانشكده شیمی خالصه طرح: كاملترین نسخه این دستگاه )پنجمین نسخه( دارای 60 تكنیك كاربردی تحقیقات الكتروشیمیایی است. از خصوصیات این دستگاه میتوان به عریان سازی امپدانس ولتامتری آنالیز منحنی برای محاسبه سطح زیر پیك اندازه گیری بروش كورنوآمپرومتری 2 و 3 بعدی دارای سیستم آبكاری با ضخامت معین و... اشاره كرد. دستگاه: حسگر گاز CO و نشت گاز شهری عضو هیأت علمی: دكتر خدادادی و دكتر مرتضوی آزمایشگاه: كاتالیست و مواد نانوساختار/ دانشكده مهندسی شیمی خالصه طرح: این حسگر بر پایه نیمه هادیهای اكسید فلزی همچون اكسید قلع با dopants 2 CeO و یا ZnO و فیلتر کاتالیستی بوده و انتخابگر میباشد یعنی در Tio 2 مختلف مثل حضور گازهای مزاحم تنها به CO یا گاز شهری حساسیت نشان داده و عالئم نوری و صوتی هشدار دهنده ایجاد مینماید. با تولید داخلی و گسترش استفاده از این حسگر در منازل و اماكن عمومی و اداری جان بسیاری نجات داده شده و از مسمویت افراد و نشت گاز شهری و آتشسوزیها جلوگیری خواهد شد. كاربرد: تشخیص و هشدار گاز CO نمونه: نانولولههای كربنی عاملدار شده عضو هیأت علمی: دكتر خدادادی و دكتر مرتضوی آزمایشگاه: كاتالیست و مواد نانوساختار/ دانشكده مهندسی شیمی خالصه طرح: دراین طرح نانولولههای تك ( SWNT )و چند (MWNT) دیواره به روشهای مختلف نشاندن بخار شیمیایی (CVD) و كاتالیست شناور سنتز شده و با استفاده از روشهای شیمیایی و بخصوص پالسمایی عاملدار گردیده و در كاربردهای مختلفی همچون پایه نانو كاتالیستها پیل سوختی حسگر گازهای شیمیایی نانو كامپوزیتها جذب فلزات سنگین و... مورد استفاده قرار گرفته است. با سنتز نانو لولههای كربنی مختلف و عاملدار كردن آنها بخصوص با استفاده از روش بسیار سریع پالسمایی تحقیق و توسعه كاربرد نانولولههای كربنی بعنوان یكی از محصوالت اصلی فناوری نانو در كشور توسعه می یابد و در آینده تولید و محصوالت كاربردی توسعه خواهد یافت. كاربرد: استفاده به عنوان پایه کاتالیست حسگر گاز و زیستی و نانوکمپوزیت مدت ماه نامه دانشگاه تهران/شماره 74 /فروردین و اردیبهشت ماه نمونه: NUT-1 عضو هیأت علمی: دكتر بدیعی/ دانشكده شیمی خالصه طرح: NUT-1 اولین سیلیس نانومتخلخل ساخته شده در ایران است كه حفرات یكنواخت )تا 3 نانومتر( دارد. خواص منحصر به فرد این ماده عبارتند از: حفرات فوق منظم 2- مورفولوژی كامال یكنواخت 3- خاصیت هیدروترمالی بسیار باال كاربرد: صنایع دارویی صنایع نفتی صنایع رنگ تصفیه آب صنایع نظامی بیوتكنولوژی نانو فناوری جناب دكتر اگر در خاتمه سخني ديگر داريد بفرمائيد: با تشكر از روابط عمومیدانشگاه در يك نگاه میتوان گفت: اين مركز داراي يكصد عضو هيات علمیفعال 420 مقاله 11 ISI ثبت اختراع بين المللي 45 آزمايشگاه فعال در زمينه نانو و 430 پايان نامه دكتري و كارشناسي ارشد است. گفتگو:جواد گائینی نیک